Kamerdebat Media over hervorming publieke omroepbestel

Op maandag 14 april debatteerde de Kamercommissie OCW met minister Bruins over zijn plannen voor hervorming van het publieke omroepbestel. Ter voorbereiding had NAPA de woordvoerders Media deze brief gestuurd; namens NAPA volgde directeur Anna Pedroli het debat in de Tweede Kamer.

De plannen én de opstelling van de minister riepen veel vragen en stevige kritiek op, zowel vanuit de oppositie als de coalitie. Woordvoerders spraken van onduidelijkheid en tegenstrijdigheden. Uit de media blijkt hetzelfde beeld: Trouw schrijft “Onduidelijkheid over toekomst NPO na zes uur debatteren alleen maar groter”, en Het Parool kopt: "Kamer snapt niet wat minister Bruins wil met publieke omroep...".

Tegelijkertijd is er binnen de Kamer brede steun voor de hoofdrichting van de hervormingsplannen: het onderbrengen van de omroepverenigingen in zogeheten omroephuizen. De grootste wijziging ten opzichte van de oorspronkelijke plannen betreft de positie van de NTR: minister Bruins koerste in zijn plannen aan op opheffing, maar een Kamermeerderheid lijkt nu te kiezen voor samenvoeging met de NOS in één omroeptaakhuis. De minister gaf tijdens het debat aan dat de NTR “een volwaardige plek” krijgt in het proces. Voor de cultuursector is dat een belangrijke toezegging, aangezien de NTR veel programma's maakt op het gebied van kunst, cultuur en educatie.

Kamerlid Mohandis (GroenLinks-PvdA) presenteerde een eigen voorstel met bouwstenen voor de hervorming. Dit sluit op enkele punten aan op de wensen van NAPA: zoals de wens om meer ruimte te bieden aan publiek-private samenwerking en de oproep tot modernisering van het dienstbaarheidsverbod.

Moties
Tijdens het debat werden maar liefst 33 moties ingediend, waaronder enkele die relevant zijn voor onafhankelijke producenten:

• Motie 342 (Beckerman c.s.): Betrek onafhankelijke makers en producenten bij de verdere uitwerking van de plannen voor hervorming van het publieke bestel
• Motie 341 (Beckerman c.s.): Fair pay als bindende norm binnen het publieke bestel.
• Motie 364 (Oostenbrink): Focus op behoud van kwalitatief hoogwaardige Nederlandse producties.
• Motie 338 (Mohandis c.s.): NTR en NOS samen in een omroeptaakhuis.

Daarnaast hing de aangekondigde bezuiniging van 157 miljoen euro vanaf 2027 als een schaduw over het debat. De exacte omvang blijft onduidelijk en is mede afhankelijk van de ruimte voor extra reclame-inkomsten. Minister Bruins komt voor de zomer met een impactanalyse. De timing blijft problematisch: de bezuinigingen gaan al in vanaf 2027, terwijl het nieuwe bestel pas in 2029 wordt ingevoerd. Vooruitlopend hierop hebben de NPO en omroepen reeds een bezuiniging van 20,4 miljoen euro op de programmering aangekondigd voor 2026.

Vervolgstappen
De Kamer stemt op dinsdag 22 april over de moties. Binnen enkele weken volgt een aanvullende Kamerbrief van minister Bruins. In de tussentijd starten gesprekken met betrokken partijen over de verdere uitwerking van de plannen. NAPA en NCP hebben aangedrongen op een plek aan tafel bij deze vervolgoverleggen.